«Ηλιοτρόπια στο Σκοτάδι και στο Φως» στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης
«Αγγελική Χατζημιχάλη» Δήμου Αθηναίων
21 Σεπτεμβρίου – 09 Νοεμβρίου 2025
Η έκθεση είναι προσβάσιμη και σε άτομα με προβλήματα όρασης
Ο Δήμος Αθηναίων παρουσιάζει, μέσω του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ) την έκθεση «Ηλιοτρόπια στο Σκοτάδι και στο Φως», από τις 21 Σεπτεμβρίου έως τις 09 Νοεμβρίου 2025 στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη» Δήμου Αθηναίων, σε συνεργασία με την εθελοντική ομάδα Velones in Action.
Η έκθεση πραγματοποιείται με σκοπό να ευαισθητοποιήσει το κοινό για την τυφλοκώφωση μέσα από την τέχνη και απευθύνεται σε όλους εκείνους, που θέλουν να γνωρίσουν τους ανθρώπους, τους οποίους στηρίζει ο Πανελλήνιος Σύλλογος Τυφλοκωφών «Το Ηλιοτρόπιο». Πρόκειται για τον μοναδικό φορέα της χώρας μας που καλύπτει τις εκπαιδευτικές ανάγκες τους αλλά και γενικότερα την αποκατάσταση της θέσης τους στον κοινωνικό χώρο.
Ο τίτλος της έκθεσης παραπέμπει στο ηλιοτρόπιο, το λουλούδι που συμβολίζει την ελπίδα και έχει επιλεγεί από την κοινότητα τυφλοκωφών ατόμων ως σύμβολο φωτεινότητας, ελπίδας και επικοινωνίας. Και αυτό γιατί θέλει να τους προσδώσει ορατότητα, αποδοχή και ενδυνάμωση, αφού είναι ένα φυτό ανθεκτικό, ένα λουλούδι χαρούμενο και αναγνωρίσιμο.
Όπως όλοι γνωρίζουμε τα άτομα με τυφλοκώφωση ζουν σε ένα περιβάλλον, όπου οι κυρίαρχες αισθήσεις, η όραση και η ακοή είναι περιορισμένες ή απούσες. Κι όμως, ο κόσμος τους είναι πλούσιος, καθώς η αφή γίνεται γλώσσα, η κίνηση γίνεται λέξη και η παρουσία του άλλου γίνεται ολόκληρο λεξιλόγιο. Αυτόν τον κόσμο επιδιώκει να αναδείξει η έκθεση «Ηλιοτρόπια στο Σκοτάδι και στο Φως», η οποία δεν αφορά την απώλεια, αλλά την επαναπρόσληψη. Δεν είναι μια αφήγηση αποκλεισμού, αλλά προσέγγισης. Είναι ένας διάλογος ανάμεσα στην τέχνη και την αναπηρία, μια βιωματική εικαστική εμπειρία, που αξιοποιεί την αισθητηριακή αντίθεση του σκότους και του φωτός, σε δύο διακριτούς χώρους.
Τα έργα που εκτίθενται και διατρέχουν τους χώρους του Μουσείου με κεντρικό μοτίβο το ηλιοτρόπιο δεν επιδιώκουν να εξηγήσουν την «αίσθηση» της τυφλοκώφωσης, προσκαλούν, όμως, το κοινό να «ψηλαφήσει», να παρατηρήσει, να σκεφθεί τον κόσμο της σιωπής και να αναρωτηθεί, τι σημαίνει να υπάρχω όταν η επικοινωνία απαιτεί άλλες «γλώσσες».
Ο πυρήνας της έκθεσης χωρίζεται σε δύο εσωτερικούς τόπους, έναν σκοτεινό, όπου η σιωπή και το άγγιγμα αναδεικνύονται ως βασικά μέσα προσέγγισης και έναν φωτεινό, εκρηκτικό χώρο, γεμάτο ηλιοτρόπια, φως και συμβολισμούς ζωής.
Ο Χώρος του Σκότους αντιπροσωπεύει την εσωτερικότητα, την απομόνωση και τον περιορισμό της αισθητηριακής πρόσληψης. Το κοινό κινείται σε ημίφως ή σκοτάδι στο χώρο, όπου εκτίθενται ανάγλυφα έργα, γλυπτά και εγκαταστάσεις τα οποία ερμηνεύονται μέσω της αφής.
Εδώ η τέχνη δεν είναι μόνο για να ιδωθεί. Είναι και για να αγγιχθεί. Το περιβάλλον θέλει να προκαλέσει αισθήσεις και να μοιραστεί συναισθήματα. Εδώ το βλέμμα πρέπει να δώσει την θέση του στην αφή και στην επαφή. Εδώ ο θεατής πρέπει να μεταμορφωθεί σε συμμέτοχο του χώρου.
Και από την αίσθηση της απομόνωσης ο επισκέπτης περνά στην προσέγγιση με το βλέμμα, στον Χώρο του Φωτός, ο οποίος είναι ανοιχτός, ζωντανός, γεμάτος χρώμα, κίνηση και συμβολισμό. Τα ηλιοτρόπια, φυσικά και εικαστικά κυριαρχούν.
Στην έκθεση συμμετέχουν με έργα τους καλλιτέχνες textile από την Ελλάδα και χώρες του εξωτερικού, καθώς επίσης κυρίες με εικαστικές χειροτεχνίες σε συνεργασία με την εθελοντική ομάδα Velones in Action, με ένα σύνολο διαφορετικών εκθεμάτων, αφιερωμένα στα άτομα με τυφλοκώφωση, σε εκείνους τους ανθρώπους, οι οποίοι μπορεί να βρίσκονται δίπλα μας, χωρίς να κάνουν αισθητή την παρουσία τους γιατί εμείς καλούμαστε να τους δούμε, να τους κοιτάξουμε με ψυχή και καρδιά που θέλει να ακούσει την δική τους, να τους αγγίξουμε για να αισθανθούν την παρουσία μας, να αφουγκραστούν τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας.
Και όπως όλοι δηλώνουν χαρακτηριστικά: «Η συμμετοχή μας στην παρούσα έκθεση θέλει να φέρει στο προσκήνιο ένα λουλούδι που δεν κοιτά μόνο τον ήλιο, αλλά και την ψυχή, το ηλιοτρόπιο, που στρέφεται προς το φως, ακόμη κι όταν δε το βλέπει. Ένα Σύμβολο Φωτός μέσα στη Σιωπή και στο Σκοτάδι. Με κλωστές και χρώματα, διαφορετικές τεχνοτροπίες υφές και μορφές, όλοι μας, με εξαιρετική ευαισθησία δημιουργήσαμε έργα εμπνευσμένα από αυτό το σύμβολο και τα αφιερώνουμε στα άτομα με τυφλοκώφωση, ανθρώπους που βιώνουν ταυτόχρονα την απώλεια όρασης και ακοής, ανθρώπους που συχνά μένουν αόρατοι στην κοινωνία».
Η έκθεση είναι προσβάσιμη και σε άτομα με προβλήματα όρασης, καθώς παρέχονται πληροφορίες στο απτικό σύστημα γραφής Braille, σε συνεργασία με τον Πανελλήνιο Σύλλογο Τυφλοκωφών «Το Ηλιοτρόπιο».
Στο τέλος της έκθεσης οι καλλιτέχνες θα προσφέρουν ορισμένα από τα έργα τους
στον Σύλλογο Τυφλοκωφών «Το Ηλιοτρόπιο», προκειμένου να πραγματοποιηθεί
Προτεινόμενο Άρθρο
bazaar έργων με σκοπό την ενίσχυσή του.
Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν την Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου στις 12:00.
Επιμέλεια έκθεσης: Σταυρούλα Πισιμίση, λαογράφος, υπεύθυνη Μουσείου Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη»
Συνδιοργάνωση: Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Δήμου Αθηναίων και Εθελοντική Ομάδα Velones in Action
Πληροφορίες:
Διάρκεια έκθεσης: 21 Σεπτεμβρίου – 09 Νοεμβρίου 2025
Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη.
Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη» Δήμου Αθηναίων: Αγγελική Χατζημιχάλη 6, Πλάκα, τ. 210 3243987
Ωράριο λειτουργίας: Τρίτη – Παρασκευή 11.00 – 16.00, Σάββατο & Κυριακή 10.00 – 15.00, Δευτέρα κλειστά
Δούκας: Φέρνουμε πράσινο, πολιτισμό και υποδομές σε κάθε γειτονιά
Στη συνέχεια της δημόσιας διαβούλευσης για την «Ανοιχτή Γειτονιά 15 λεπτών», οι κάτοικοι της 3ης και της 5ης Δημοτικής Κοινότητας του Δήμου Αθηναίων, κατέθεσαν τις προτάσεις και τις ιδέες τους.
Ο Δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, δήλωσε: «Η Αθήνα που ονειρευόμαστε γίνεται πράξη με τη δύναμη της συμμετοχής των πολιτών. ΑλλάΖΟΥΜΕ κάθε γειτονιά – προσθέτουμε πράσινο, ζωντανό πολιτισμό και σύγχρονες υποδομές σε κάθε γωνιά της πόλης. Η Διπλή Ανάπλαση φέρνει ένα νέο πάρκο μεγαλύτερο από τον Εθνικό Κήπο, χιλιάδες δέντρα και θάμνους, γήπεδα και χώρους αναψυχής για όλους».
Η Αντιδήμαρχος Αστικής Αναζωογόνησης και Ανθεκτικότητας, Μάρω Ευαγγελίδου, πρόσθεσε: «Η ενεργή συμμετοχή των κατοίκων αποδεικνύει ότι οι Αθηναίοι αγκαλιάζουν την ιδέα της “Γειτονιάς των 15 λεπτών”. Μέσα από τα εργαστήρια συγκεντρώνουμε προτάσεις που μετατρέπονται σε συγκεκριμένες παρεμβάσεις, ώστε κάθε δημόσιος χώρος να είναι πιο πράσινος, πιο βιώσιμος και πιο φιλικός προς όλους».
Διπλή Ανάπλαση: Μία «πράσινη» ευκαιρία για την πόλη
Στη συζήτηση για την 3η Δημοτική Κοινότητα, ο Δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, παρουσίασε το εμβληματικό έργο της Διπλής Ανάπλασης, με συνολικό προϋπολογισμό 360 εκατ. ευρώ. Αναφέρθηκε στις εργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη για το έργο που αλλάζει οριστικά τον Βοτανικό αλλά και όλη την Αθήνα. Το έργο περιλαμβάνει απορρύπανση, απαλλοτριώσεις 85 στρεμμάτων, νέα δίκτυα, εκτεταμένο πράσινο, δημιουργία γηπέδου–στολιδιού και εγκαταστάσεων Ερασιτέχνη, νέα πάρκα με πράσινο 1,5 φορά όσο ο Εθνικός Κήπος, 3.600 δέντρα και 97.200 θάμνους, νέους δρόμους, πεζόδρομους και ποδηλατόδρομους, ενώ η Ιερά Οδός θα έχει νέα πεζοδρόμια 20 μ., ποδηλατόδρομο και σύγχρονες προδιαγραφές βιώσιμης κινητικότητας.
3η Δημοτική Κοινότητα – Έργα & Παρεμβάσεις
Επιστολή στον ΟΣΕ για άμεση φύλαξη, αποκατάσταση βλαβών και βελτίωση οδοσήμανσης στην αφύλακτη διάβαση της οδού Κωσταντινουπόλεως
Μνημείο για τους νεκρούς των Τεμπών, «Το Δέντρο των Ψυχών – Η Αρχή» στο πάρκο Ερμού και Πειραιώς
Νέο πάρκο σκύλων και πράσινο σημείο δροσισμού με εκνέφωση στο Σεράφειο του Δήμου Αθηναίων
Κατεδάφιση 14 επικινδύνως ετοιμόρροπων κτιρίων και 3 ρυμοτομούμενων κτιρίων (προσεχώς)
Αποκατάσταση φωτισμού εντός της πλατείας Μερκούρη λόγω βανδαλισμού
Αντικατάσταση 4.899 φωτιστικών σωμάτων με LED και επισκευή-αποκατάσταση 2.664 σημείων
Προμελέτη αποκατάστασης της διατηρητέας βίλας Δουρούτη και του περιβάλλοντος χώρου
Μια νέα παιδική χαρά έρχεται στο Πάρκο Κονίστρας, εντός του 2026
Συντηρήσεις / Ανακατασκευές 3 γηπέδων μπάσκετ
Εργασίες αποκατάστασης βλαβών σε 40 σχολεία, και πυροπροστασία σε 7 σχολικά συγκροτήματα και αποκατάσταση αύλειων χώρων σε 5
Σχεδιασμός Δημοτικής Αστικής Συγκοινωνίας με 20 στάσεις Νέος Κόσμος – Πετράλωνα – Κεραμεικός, περίπου 5,5 χλμ.
Ξεκίνησαν τα αντιπλημμυρικά έργα στη Ριζούπολη
Στη διαβούλευση για την 5η Δημοτική Κοινότητα, ο Δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, αναφέρθηκε στα αντιπλημμυρικά έργα στη Ριζούπολη (προϋπολογισμός 1,2 εκ. ευρώ) τα οποία ξεκίνησαν στο τέλος του 2024 και βρίσκονται σε εξέλιξη, τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό για την Οικολογική αποκατάσταση ρέματος Ποδονίφτη (αποτύπωση επικίνδυνων σημείων πλημμύρας, θερμών περιοχών & φυσικών διαδρομών νερού) και την Πράσινη αναβάθμιση του Άλσους Προφήτη Ηλία, η οποία περιλαμβάνει: φυτεύσεις, ανακατασκευή Παιδικής Χαράς, ράμπες ΑμεΑ (προσεχώς), καταγραφή & αξιοποίηση υπόγειων νερών
5η Δημοτική Κοινότητα – Έργα & Παρεμβάσεις
Αποκατάσταση φωτιστικών σωμάτων στο Πάρκο Θερμίδα
Νέα φωτιστικά LED (4.474 σημεία) & αποκατάσταση 2.018 φωτιστικών σωμάτων
Ανακατασκευή 6 παιδικών χαρών και παράδοση προσεχώς νέας στην πλατεία Καρκαβίτσα
Αποκατάσταση κιν/φου Α-Β στα Πατήσια και περιβάλλοντος χώρου (ολοκλήρωση εργασιών μέχρι τέλος ‘25)
Κατεδάφιση παλαιού Μαρμαράδικου και επικίνδυνων ετοιμόρροπων κτιρίων
Ανακατασκευές 8 αθλητικών χώρων μπάσκετ και βόλεϊ
Άρσεις 169 εγκαταλελειμμένων οχημάτων
Παρεμβάσεις σε 25 σχολεία (επισκευές, πυροπροστασία, αναβάθμιση αύλειων χώρων)
Ανακύκλωση βιοαποβλήτων σε καφέ κάδους: τοποθέτηση 84 εξωτερικών κάδων 240lt και διανομή 1.100 καφέ οικιακών κάδων 10lt σε ισάριθμα νοικοκυριά
Σχεδιασμός Δημοτικής Αστικής Συγκοινωνίας με 26 στάσεις σε Πατήσια–Κυψέλη–Προμπονά, περίπου 5,5 χλμ.
- Δούκας: Φέρνουμε πράσινο, πολιτισμό και υποδομές σε κάθε γειτονιά
- X. Δούκας: «Η βιώσιμη μετακίνηση μας αφορά όλους. Προωθούμε το περπάτημα, το ποδήλατο και τις δημοτικές συγκοινωνίες»
- «Ηλιοτρόπια στο Σκοτάδι και στο Φως»: Μια έκθεση για την επαναπρόσληψη των αισθήσεων στο Μουσείο «Αγγελική Χατζημιχάλη»
- Κάθε Σάββατο η Αθήνα κινείται όλο το 24ωρο με Μετρό, Τραμ και λεωφορεία
